اثرات قطعه قطعه شدن زیستگاه بر جامعه پرندگان در جنگل های هیرکانی مطالعه موردی: شهرستان گرگان

نابودی زیستگاه یکی از اصلی ترین عوامل تهدید کننده گونه ها محسوب می گردد به طوری که تا سال 1980 میلادی در حدود 30 درصد انقراض گونه ها به تخریب و انهدام زیستگاه حیات وحش نسبت داده شده است. قطعه قطعه شدن زیستگاه یک مشکل نگران کننده در زیست شناسی حفاظت است که گاهی این پدیده سبب نابودی زیستگاه می شود. در این تحقیق اثرات قطعه قطعه شدن زیستگاه بر جامعه پرندگان در جنگل های گرگان بررسی شد. پرندگان در قطعات با 4 اندازه متفاوت یعنی لکه ها با مساحت بیش از 300 هکتار، 10 تا 25 هکتار، 1تا 10 هکتار و لکه ها با مساحت زیر 1 هکتار بررسی شدند. متغیرهای محیط زیستی شامل تیپ پوشش جنگلی، ویژگی های ساختار و پیچیدگی پوشش گیاهی و ویژگی های سیمای سرزمین به همراه تعداد پرندگان در هر یک از 74 پلات نمونه برداری به شعاع 25 متر ثبت گردیدند. نتایج نشان داد که پارامترهای زیستگاهی شامل تیپ پوشش گیاهی، تعداد خشکه دار، تعداد درختان مرده افتاده، تعداد درختان با قطر برابر سینه بین 0 تا 20، 20 تا 50، 50 تا 100 و 100 تا 300 سانتی متر و مساحت پایه ای درختان پارامترهای موثر بر حضور گونه پرندگان در منطقه مورد مطالعه است. همچنین بین اندازه و شکل لکه ها با تنوع و فراوانی پرندگان ارتباط مستقیمی وجود داشت. این تحقیق اهمیت لکه های جنگلی در حفاظت پرندگان و نیز حفاظت از بوم سازگان های جنگلی را نشان داد.